Brahmi Publication

Top Menu

  • उद्देश्य
    • पुस्तक-प्रकाशन
    • पोथी, जे पढल
  • ई-प्रकाशन
  • लोक-वेद
    • पाबनि-तिहार
    • पूजा-पाठ
    • ज्योतिष-विचार
  • इतिहास
    • वाल्मीकि रामायण
    • धरोहर
  • मिथिलाक्षर
  • संस्कृत भाषा-शिक्षा
    • संस्कृत पाठमाला 7 – कारक, सामान्य परिचय
    • पाठ- 6. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) संस्कृत भाषा में विशेष्य-विशेषण भाव सम्बन्ध
    • पाठ- 5. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 4. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) सर्वनाम शब्दों के रूप
    • पाठ- 3. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 2. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 1. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
  • वैधानिक
    • बार-बार पूछे गये प्रश्न
    • गोपनीयता, नियम एवं शर्तें-
    • कूकी की स्थिति (Cookies)
  • पं. भवनाथ झा का परिचय
  • Contact
  • भुगतान एवं पुस्तक प्राप्ति

Main Menu

  • उद्देश्य
    • पुस्तक-प्रकाशन
    • पोथी, जे पढल
  • ई-प्रकाशन
  • लोक-वेद
    • पाबनि-तिहार
    • पूजा-पाठ
    • ज्योतिष-विचार
  • इतिहास
    • वाल्मीकि रामायण
    • धरोहर
  • मिथिलाक्षर
  • संस्कृत भाषा-शिक्षा
    • संस्कृत पाठमाला 7 – कारक, सामान्य परिचय
    • पाठ- 6. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) संस्कृत भाषा में विशेष्य-विशेषण भाव सम्बन्ध
    • पाठ- 5. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 4. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) सर्वनाम शब्दों के रूप
    • पाठ- 3. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 2. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 1. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
  • वैधानिक
    • बार-बार पूछे गये प्रश्न
    • गोपनीयता, नियम एवं शर्तें-
    • कूकी की स्थिति (Cookies)
  • पं. भवनाथ झा का परिचय
  • Contact
  • भुगतान एवं पुस्तक प्राप्ति
  • उद्देश्य
    • पुस्तक-प्रकाशन
    • पोथी, जे पढल
  • ई-प्रकाशन
  • लोक-वेद
    • पाबनि-तिहार
    • पूजा-पाठ
    • ज्योतिष-विचार
  • इतिहास
    • वाल्मीकि रामायण
    • धरोहर
  • मिथिलाक्षर
  • संस्कृत भाषा-शिक्षा
    • संस्कृत पाठमाला 7 – कारक, सामान्य परिचय
    • पाठ- 6. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) संस्कृत भाषा में विशेष्य-विशेषण भाव सम्बन्ध
    • पाठ- 5. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 4. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) सर्वनाम शब्दों के रूप
    • पाठ- 3. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 2. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 1. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
  • वैधानिक
    • बार-बार पूछे गये प्रश्न
    • गोपनीयता, नियम एवं शर्तें-
    • कूकी की स्थिति (Cookies)
  • पं. भवनाथ झा का परिचय
  • Contact
  • भुगतान एवं पुस्तक प्राप्ति

logo

Brahmi Publication

  • उद्देश्य
    • जानकीपूजाविधि, (जानकीसहस्रनाम सहित), लेखक- पण्डित श्री शशिनाथ झा

      May 3, 2022
      0
    • article by Radha kishore Jha

      वेद या वेदान्त प्रतिपाद्य धर्म क्या है?

      October 28, 2021
      0
    • धर्मायण के आश्विन अंक के डिजिटल संस्करण का हुआ लोकार्पण

      September 21, 2021
      1
    • Kadamon ke Nishan

      मानवीय संवेदनाओं को समेटती डा. धीरेन्द्र सिंह की मैथिली कविताएँ- "कदमों के ...

      September 6, 2021
      0
    • Krishna-janma cover

      मनबोधकवि कृत कृष्णजन्म (प्रबन्धकाव्य), डा. शशिनाथ झा द्वारा सम्पादित

      May 2, 2021
      0
    • Kirtilata cover

      विद्यापति कृत कीर्त्तिलता, डा. शशिनाथ झा द्वारा सम्पादित

      May 2, 2021
      1
    • विद्यापति कृत कीर्तिगाथा एवं कीर्तिपताका, डा. शशिनाथ झा द्वारा सम्पादित

      विद्यापति कृत कीर्तिगाथा एवं कीर्तिपताका, डा. शशिनाथ झा द्वारा सम्पादित

      May 2, 2021
      1
    • अपभ्रंश काव्य में सौन्दर्य वर्णन

      अपभ्रंशकाव्य में सौन्दर्य वर्णन -डॉ. शशिनाथ झा

      April 30, 2021
      1
    • डाकवचन-संहिता

      डाकवचन संहिता (टिप्पणी-व्याख्या सहित विशुद्ध पाठ, सम्पूर्ण)- डॉ. शशिनाथ झा

      April 30, 2021
      1
    • पुस्तक-प्रकाशन
    • पोथी, जे पढल
  • ई-प्रकाशन
  • लोक-वेद
    • Dayananda's merits

      ‘पितर’ के अर्थ में ‘अग्निष्वात्ताः’ शब्द का वास्तविक अर्थ क्या है?

      September 25, 2022
      0
    • Sanatana religion

      Hinduism versus Sanatana Dharma : Which of the two words is correct?

      May 10, 2022
      0
    • Krishnasthami

      ताही बीचै जनमल छोरा यानी उसी बीच छोरे श्रीकृष्ण का जन्म

      August 30, 2021
      0
    • सिरहर, सिरहड़

      मिथिलाक लोक-परम्परामे सिरहड़-सलामी

      August 7, 2021
      0
    • श्राद्ध-कर्म

      विपरीत परिस्थिति में श्राद्ध की शास्त्र-सम्मत विधि

      May 12, 2021
      0
    • डाकवचन-संहिता

      डाकवचन संहिता (टिप्पणी-व्याख्या सहित विशुद्ध पाठ, सम्पूर्ण)- डॉ. शशिनाथ झा

      April 30, 2021
      1
    • मिथिलाक प्राचीन सदाचार 01

      March 17, 2021
      0
    • Responsibilities of a Brahmana

      छठ का अर्घ्य- पण्डितजी की जरूरत क्यों नहीं?

      November 18, 2020
      1
    • Responsibilities of a Brahmana

      मैथिली लोकगीतों में नारी

      August 15, 2020
      0
    • पाबनि-तिहार
    • पूजा-पाठ
    • ज्योतिष-विचार
  • इतिहास
    • manuscript from Mithila

      गोनू झा व्यक्तित्व आ इतिहासक स्रोतक रूपमे पंजी-विमर्श

      August 7, 2023
      0
    • धूर्तराज गोनू कर्णाट शासनक कालक ऐतिहासिक पुरुष छलाह

      August 4, 2023
      0
    • सतीप्रथा

      भारत में सती प्रथा पर हंगामे के इतिहास की सच्चाई

      June 3, 2023
      1
    • Arya Samaj

      जॉन मुइर की ‘मतपरीक्षा’ तथा दयानन्द के ‘सत्यार्थप्रकाश’ का ‘साइड इफैक्ट’

      May 21, 2023
      0
    • bipra-dhenu--

      भारतीयों का वेद 'रामचरितमानस'

      March 15, 2023
      0
    • Vritta Muktavali of Maithil Durgadatta

      मैथिल दुर्गादत्त ओ हुनक छन्दःशास्त्रीय ग्रन्थ 'वृत्तरत्नावली'

      September 23, 2022
      1
    • Lalkrishna Advani on Maithili language

      मैथिली आ अंगिका पर लालकृष्ण आडवानी की बाजल रहथि

      September 22, 2022
      0
    • mithila map

      मिथिला आ ओकर अस्मिताक निर्धारक तत्त्व

      August 31, 2022
      0
    • the terrible mistake of the renaissance

      19वीं शती के रिनेशाँ की वह भयंकर भूल...

      June 26, 2022
      0
    • वाल्मीकि रामायण
    • धरोहर
  • मिथिलाक्षर
  • संस्कृत भाषा-शिक्षा
    • संस्कृत पाठमाला 7 – कारक, सामान्य परिचय
    • पाठ- 6. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) संस्कृत भाषा में विशेष्य-विशेषण भाव सम्बन्ध
    • पाठ- 5. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 4. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति) सर्वनाम शब्दों के रूप
    • पाठ- 3. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 2. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
    • पाठ- 1. संस्कृत पाठमाला (प्राचीन पद्धति)
  • वैधानिक
    • बार-बार पूछे गये प्रश्न
    • गोपनीयता, नियम एवं शर्तें-
    • कूकी की स्थिति (Cookies)
  • पं. भवनाथ झा का परिचय
  • Contact
  • भुगतान एवं पुस्तक प्राप्ति
  • सनातन धर्म में बहुदेववाद बनाम धार्मिक स्वतंत्रता

  • क्या सनातन धर्म में बदलाव सम्भव नहीं है?

  • जॉन मुइर की ‘मतपरीक्षा’ तथा दयानन्द के ‘सत्यार्थप्रकाश’ का ‘साइड इफैक्ट’

  • छठ का अर्घ्य- पण्डितजी की जरूरत क्यों नहीं?

  • छठि परमेसरीक स्वरूप आ कथा

पाबनि-तिहारलोक-वेद
Home›पाबनि-तिहार›मिथिलामे दीपावलीक राति ऊक फेरबाक परम्परा पितरक प्रति कर्तव्य

मिथिलामे दीपावलीक राति ऊक फेरबाक परम्परा पितरक प्रति कर्तव्य

By Bhavanath Jha
September 8, 2019
355
0
Share:

तीन प्रकारक जे रात्रि कालरात्रि, महारात्रि आ मोहरात्रि कहल गेल अछि ताहिमे पहिल कालरात्रि दीपावली थिक। मिथिलामे ई गृहस्थक लेल महत्त्वपूर्ण अछि। आई जखनि बहुत मैथिल बन्धु बाहर रहैत छथि, बहुतो गोटे परम्परा सँ अनभिज्ञ छथि तखनि हुनका लोकनिक लेल एतए हम मिथिलाक परम्पराक उल्लेख करैत छी। परदेसमे एकर निर्वाह तँ कठिन अछि मुदा जानकारी अधलाह नहिं। बहुत विधि छैक जे कएल जा सकैत अछि।

दीया-बातीक ऊक
दीपावलीक राति जे ऊक फेरल जाइत अछि तकर फोटो

मिथिलामे दीपावली कें सुखराती कहल जाईत अछि। सन्ध्याकाल गोसाउनिक पूजा कए दुआरि पर अरिपन दए चौखटि पर दीप जराओल जाइछ। दुआरिक वामाकात उनटल उखरि पर सूपमे पानक पात आ धान राखल जाइत अछि। पुरुष गण ऊक हाथमे लए दुआरि पर आबि ओ धान तीन बेर घरक भीतर छीटैत छथि आ कहैत छथिन :-

दरिद्राकें भगएबाक मन्त्र

धन-धान्य लए लक्ष्मी घर जाउ, दारिद्र्य बहार होउ।'

एकर बाद चौकठि पर बारल दीप सँ ऊक में आगि लगाए अपन आलय में ऊक फेरैत छथि। एहि ऊकमे मात्र 5 बंधन रहैत अछि आ बीच में एकटा संठी देल जाइत अछि। ऊक फेरैत काल परम्परा सँ प्राप्त ई मन्त्र पढ़ल जाइत अछि : (देखू – कृत्यसारसमुच्चय

शस्त्राशस्त्रहतानाञ्च भूतानां भूतदर्शयो:।
उज्ज्वलज्योतिषा देहं निर्दहे व्योमवह्निना।

ऊक फेरबाक मन्त्र-

अग्निदग्धाश्च ये जीवा: येऽप्यदग्धाः कुले मम।
उज्ज्वलज्योतिषा दग्धास्ते यान्तु परमां गतिम्।

ऊक विसर्जित करबाक मन्त्र मन्त्र-

यमलोकं परित्यज्य आगता ये ममालये
उज्ज्वलज्योतिषा वर्त्म प्रपश्यन्तो व्रजन्तु ते॥

ई उल्काभ्रमण अपन पूर्वज लोकनिक प्रति पितृकर्म थिक। एहि मन्त्रसभक भाव अछि जे हमर कुलमे जे केओ शस्त्र सँ अथवा आन तरहें मारल गेलाह, हुनक दाहसंस्कार ठीक सँ नहिं भेलनि अथवा यमलोककें छोड़ि जे हमर आलय मे आएल होथि ओ परम गति कें प्राप्त करथि।’

एकर बाद कुमारिमे भगवतीक ध्यान करैत वस्त्र आदि दए भोजन कराओल जाईत अछि।

ओहि ऊक सँ अधजरल संठी सभ केओ आनि गोसाउनिक सीर पर रखैत छथि। एहि संठीमेसँ कमसँ कम एकटा सुरक्षित राखि देल जाइत अछि, जाहिसँ नवान्न दिन आगि पजारबाक प्रक्रिया कएल जाइत अछि।

भगवतीक विविध प्रकारें स्तुति कए चाँदी अथवा सोना हाथमे धरैत छथि। एकर बाद नैवेद्य खाइत छथि। ओहि राति भाते खएबाक परम्परा अछि।

सुखरातीक चुमाओन

बहुत दिन पहिने नव विवाहित दम्पतीकें एकठाम सुताए कम्बल सँ झाँपि सुखरातीक चुमाओन होइत छल, मुदा आब ई समाप्त भए गेल अछि।

दरिद्रा के आलयसँ भगाएब

रातिमे सुखद शयन करी। राति बितला पर अन्हरोखे घरक प्रधान महिला द्वारा पुरान सूपके गोसाउनिक सीर पर राखल गेल संठीक खोरनाठ सँ डेङबैत आलयमे घुमबाक परम्परा अछि। अन्तमे, ओ सूप आ संठी आलयसँ बाहर फेकि देल जाइछ। ई ‘दरिद्रापसारण’ थिक। दरिद्रा अर्थात् गरीबीकें अपन आलयसँ निकालबाक ई तान्त्रिक विधि मिथिलामे अदौसँ मनाओल जाइत रहल अछि।

मिथिलामे शिवा-बलिक विधान

एहि राति केओ-केओ साधक उड़ीद उसनि ओहिमे दही मिलाए अपन आलयक पश्चिम-उत्तर कोणमे ‘शिवाबलि’ गीदड़-गिदड़नीक भोजन दैत छलाह। जँ गीदड-गिदरनी भोजन ग्रहण नहिं कएलक तँ अनिष्टक आशंका होइत छल।

TagsdipavaliMithilaउल्का-भ्रमणऊक फेरबपितृकर्ममिथिला
Previous Article

रक्षाबंधन नहीं, भैया-दूज है भाई-बहन का असली ...

Next Article

डा. धीरेन्द्र नारायण सिन्हा की पुस्तक “कैंसर ...

0
Shares
  • 0
  • +
  • 0
  • 0
  • 0
  • 0

Bhavanath Jha

मिथिला आ मैथिलीक लेल सतत प्रयासरत

Related articles More from author

  • पाबनि-तिहारपूजा-पाठ

    मिथिलाक परम्परामे देवोत्थान एकादशी- प्रबोधिनी एकादशी

    September 8, 2019
    By Bhavanath Jha
  • Summary Remarks on The Resources Of The East Indies
    इतिहास

    एकटा दस्तावेज- नेपालक मकबानपुरक राजा सभ राज दरभंगाकें मालगुजारी दैत छलाह

    September 2, 2021
    By Bhavanath Jha
  • Parthiva Shiva
    पूजा-पाठ

    शतरुद्रिय-प्रयोग- मैथिल साम्प्रदायिक रुद्राभिषेक-विधि

    July 17, 2022
    By Bhavanath Jha
  • Rameshvar Singh of Darbhanga
    इतिहास

    दरभंगा के महाराज रमेश्वर सिंह के धार्मिक कार्यों की गूँज दक्षिण भारत तक फैली थी

    March 11, 2022
    By Bhavanath Jha
  • टुकड़े-टुकडे गैंग
    कंटक-शोधन

    ‘अंतिका’क नव अंकक संपादकीय- मिथिलामक टिटिम्हा- अगिलेसुआक लुत्ती

    August 27, 2021
    By Bhavanath Jha
  • Anant-vrat-katha-in HIndi
    पाबनि-तिहारपूजा-पाठ

    उपासनाक भाषा- मातृभाषा

    August 31, 2022
    By Bhavanath Jha

Leave a reply Cancel reply

अहाँकें इहो नीक लागत

  • इतिहास

    अफीम कमीशनमे महाराज लक्ष्मीश्वर सिंह

  • सरस्वती
    इतिहासपूजा-पाठ

    सरस्वती का वर्णन वेदों में भी विद्या की देवी के रूप में

  • Kesaria Stupa in Tirhut
    इतिहासकंटक-शोधनपर्यटन

    केसरिया स्तूपसँ गायब भेल दशावतार मूर्तिक शिलालेख

  • इतिहासधरोहर

    हिन्दुत्व का विशाल वृक्ष और काटनेवाले कुल्हाड़े

  • Maharaj Lakshmishwar Singh
    इतिहास

    दो कहानियाँ, महाराज लक्ष्मीश्वर सिंह की

कॉपीराइट की स्थिति

इस साइट का सर्वाधिकार पं. भवनाथ झा के पास सुरक्षित है। नियम एवं शर्तें लागू

सम्पर्क-

भवनाथ झा, Email: bhavanathjha@gmail.com whatsApp: 9430676240

शैक्षणिक उद्देश्य से कापीराइट की स्थिति

एहि वेबसाइटक सामग्रीक सर्वाधिकार पं. भवनाथ झा लग सुरक्षित अछि। शैक्षिक उद्देश्य सँ सन्दर्भ सहित उद्धरणक अतिरिक्त एकर कोनो सामग्रीक पुनरुत्पादन नहिं करी। जँ कतहु शैक्षिक उद्देश्यसँ सामग्री लेल जाइत अछि तँ ओहि वेबपृष्ठक URL सहित देल जा सकैत अछि।

  • उद्देश्य
  • ई-प्रकाशन
  • लोक-वेद
  • इतिहास
  • मिथिलाक्षर
  • संस्कृत भाषा-शिक्षा
  • वैधानिक
  • पं. भवनाथ झा का परिचय
  • Contact
  • भुगतान एवं पुस्तक प्राप्ति
Copyright: Bhavanath Jha- All rights Reserved, 2021